Bütün maddelerin ısı iletkenlikleri farklıdır. Isının bir maddedeki yayılma hızı o maddenin iletken mi yoksa yalıtkan mı olduğunu belirtir. Isı enerjisi daima sıcaklığı fazla olan maddelerden sıcaklığı az olan maddeye doğru yayılır.
SORU : 1- Kutuplarda hayat nasıl devam eder?
2- Buzdan yapılan evlerde (iglolarda) insanlar dışarıdaki sıcaklık –70 0C iken bir mum yakarak nasıl üşümeden kalabilirler? (Etrafına göre sıcaklığı az olan maddeler ısı alırlar)
3- Kuşlar soğuk havada vücut sıcaklığını nasıl korurlar? (Kemiklerinin içinde hava dolaşır ve tüylerini kabartırlar).
4- Kuşun tüylerinin kabarması ısı kaybına engel olur mu? (Olur)
5- Kutup ayıları çok soğuk ortamlarda vücut sıcaklıklarının nasıl korurlar? (Kalın kürkleri = yağ tabakaları sayesinde)
6- Kışın giyilen kıyafetlerde niçin pamuk, yün ve kuş tüyü gibi malzemeler tercih edilir?
7- Yaşanılan ortamlarda belirli sıcaklıklarda tutulması gereken maddeler var mıdır, bu maddelerin bulunulan ortamda daha uzun süre sıcak veya soğuk kalması için neler yapılabilir? (Dondurma, gazlı içecekler bulunduğu ortama göre soğuk, çay, çorba bulunduğu ortama göre sıcak tutulması gerekir).
8- Buzdolabı ve buzluğunun görevi nedir?
1- İletken :
Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Isı iletkenlerini oluşturan tanecikler arasındaki boşluk çok azdır ve tanecikler düzenlidir. Isı iletkenleri kısa sürede büyük miktarda ısı iletirler. Metaller (Bakır, alüminyum, demir,…), diğer maddelere göre ısıyı daha hızlı iletirler ve ısı iletkenidirler.
2- İletim :
Maddelerdeki ısı akışını hızlandırmak için iletken malzemeler kullanılmasına iletim denir. İletim olayında ısıyı iyi ileten iletken malzemeler kullanılır.
Pişirme amaçlı kullanılan araçlarda ısı iletiminin iyi olması amaçlanır. Pişirme amaçlı kullanılan toprak ve seramik kaplarda, toprak ısıyı yavaş iletilmesine rağmen ısıyı düzgün olarak ilettiği ve pişme kalitesini arttırdığı için bu kaplar kullanılır.
ÖRNEKLER :
1- Isı kaynağı olan ocaktan yayılan ısının tenceredeki yemeğe kısa sürede ulaşması için ısıyı iyi ileten malzemeler kullanılır.
2- Kalorifer tesisatının yapımında ısıyı iyi ileten malzemeler kullanılır.
3- Yalıtkan :
Isıyı iyi iletemeyen maddelere ısı yalıtkanı denir. Isı yalıtkanlarını oluşturan tanecikler arasındaki boşluk çok fazladır ve tanecikler düzensizdir. Isı yalıtkanları kısa sürede çok az miktarda ısı iletirler. Tahta, plastik, beton, hava ısı yalıtkanıdır. Plastik köpük, cam yünü, asbest, çift camlı pencerelerdeki hava boşluğu, termoslardaki iç ve dış yüzey arasındaki havasız ortam ısı yalıtımı için kullanılır.
SORU : 1- Hava ısı akışını nasıl yavaşlatır?
2- Cam bardakların içinde sıcak bir sıvı varken niçin eli yakar?
3- Köpük bardakların içinde sıcak bir sıvı varken niçin eli yakmaz?
4- Tencere veya tava sapının eli yakmaması için hangi önlemler alınır?
5- Tava sapında tavadan farklı bir malzeme kullanılmasının nedeni nedir?
